ادب ابراهیم (قرآن)یکی از فضایل حضرت ابراهیم علیه‌السلام که در آیات قرآن به آن اشاره شده، ادب است. ۱ - ادب در برابر ملائکهادب ابراهيم علیه‌السلام در برابر گفتار مؤدّبانه فرشتگان: ۱. «وَلَقَدْ جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُواْ سَلاَمًا قَالَ سَلاَمٌ فَمَا لَبِثَ أَن جَاء بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛فرستادگان ما (فرشتگان) براى ابراهيم بشارت آوردند؛ گفتند: سلام! او نيز گفت: سلام! و چندان درنگ نكرد كه گوساله بريانى براى آنها آورد.» ۲. «هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ؛ آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! در آن زمان كه بر او وارد شدند و گفتند: سلام بر تو! او گفت: سلام بر شما كه گروهى ناآشناييد!» ۲ - ادب در برابر فرزندادب ابراهيم علیه‌السلام در برخورد با فرزندش و نظرخواهى از وى درباره انجام مأموريت الهى: «وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ • فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ؛و از پيروان او ابراهيم بود؛ هنگامى كه با او به مقام سعى و كوشش و حد رشد رسيد، گفت: پسرم! من در خواب ديدم كه تو را ذبح مى‌كنم، پس بنگر رأى تو چيست؟ گفت: پدرم! هر چه دستور دارى اجرا كن، به خواست خدا مرا از صابران خواهى يافت.» با اين‌كه ابراهيم علیه‌السلام طبق آن‌چه در خواب ديده بود، خود را به اجراى فرمان خدا در ذبح پسرش موظّف مى‌ديد، در ميان گذاشتن وظيفه‌اش با پسرش و نظرخواهى از او به رعايت ادب اشعار دارد. ۳ - ادب در برخورد با آزربرخورد مؤدّبانه ابراهيم علیه‌السلام با آزر پس از تهدیدهای او: «قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْراهِيمُ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَاهْجُرْنِي مَلِيًّا • قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا؛گفت: اى ابراهيم! آيا تو از معبودهاى من روى‌گردانى؟! اگر از اين كار دست برندارى، تو را سنگسار مى‌كنم. و براى مدتى طولانى از من دور شو! ابراهيم گفت: سلام بر تو! من بزودى از پروردگارم براى تو آمرزش مى‌طلبم؛ چرا كه او همواره نسبت به من مهربان بوده است.» ۴ - ادب در برابر خدااحترام و ادب ابراهيم علیه‌السلام هنگام وصف خداوند [۸]
برای توضیح بیشتر به مقاله دعاهای ابراهیم (قرآن) رجوع شود.
:«وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ • وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ؛ و بر آنان سرگذشت ابراهيم را بخوان، و هنگامى كه بیمار شوم مرا شفا مى‌دهد.» از اين كه ابراهيم علیه‌السلام بيمارى را به خود و شفا را به خدا نسبت داده است برداشت صورت گرفته است. ۵ - پانویس
۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۱۳۲، برگرفته از مقاله «فضایل ابراهیم علیه‌السلام (ادب)». |